همدان خود را برای مقابله با خطر آتش‌سوزی در فصل گرما آماده می‌کند. اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با هدف‌گذاری احداث ۱۵۰ کیلومتر آتش‌بُر و اجرای برنامه‌های گسترده آموزشی، به دنبال کاهش چشمگیر خسارات ناشی از حریق در مراتع و جنگل‌ها است. این اقدامات، با مشارکت جوامع محلی و روستاییان، پیش از فرارسیدن اوج گرما آغاز شده است.
ایجاد خطوط دفاعی در برابر حریق
سید محمدامین مشعریان، رئیس اداره آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان، اعلام کرد که برای جلوگیری از هرگونه آتش‌سوزی احتمالی در فصل گرما، احداث ۱۵۰ کیلومتر آتش‌بُر در دستور کار قرار گرفته است. این عملیات، که به صورت مشارکتی با کمک روستاییان و جوامع محلی در حال اجراست، بیشترین تمرکز خود را بر شهرستان‌های اسدآباد و نهاوند دارد. مشعریان تاکید کرد که رویکرد منابع طبیعی همواره بر اقدامات پیشگیرانه است، چرا که اطفاء حریق نه تنها زمان‌بر است، بلکه نمی‌تواند به طور کامل مانع از گسترش آتش‌سوزی شود. آتش‌بُرها با ایجاد نوارهایی عاری از پوشش گیاهی، سرعت گسترش آتش را کاهش می‌دهند و زمان لازم برای واکنش نیروهای اطفاء را فراهم می‌کنند.
دو محور اصلی در پیشگیری از آتش‌سوزی
مشعریان توضیح داد که در سال جاری، دو محور اصلی در بحث پیشگیری از حریق احتمالی در عرصه‌های منابع طبیعی دنبال می‌شود: ۱. اقدامات فنی و عملیاتی: این شامل احداث آتش‌بُر، هرس درختان، گماردن نگهبان، و پاکسازی و احداث تشتک پای درختان است. این اقدامات فیزیکی، به کاهش احتمال وقوع حریق و محدود کردن آسیب‌های ناشی از آن کمک می‌کند. ۲. آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی: این بخش شامل آموزش دهیاران، بهره‌برداران، جوامع محلی، و دستگاه‌های عضو مدیریت بحران استان است. هدف از این آموزش‌ها، ارتقای آگاهی عمومی و توانمندسازی مردم در زمینه پیشگیری و اطفاء حریق است.
آموزش و توانمندسازی جوامع محلی
در راستای برنامه‌های آموزشی، کارگاه‌های آموزشی و آمادگی پیشگیری و اطفاء حریق در حال برگزاری است. گروه‌های اطفاء حریق در مناطق بحرانی تشکیل می‌شوند که اعضای آن از همیاران طبیعت و افراد محلی هستند. این گروه‌ها آموزش‌های لازم را دریافت می‌کنند و به تجهیزات مناسب مجهز می‌شوند. مشعریان اشاره کرد که این افراد آمادگی دارند تا همگام با یگان حفاظت و حتی زودتر از آن‌ها به منطقه حریق رسیده و عملیات خاموش کردن آتش را آغاز کنند.
آموزش به بهره‌برداران جوامع محلی، روستاییان، دهیاران و دستگاه‌های عضو مدیریت بحران سطح استان از اوایل خرداد سال جاری آغاز شده است. برنامه امسال، آموزش ۳۰۰۰ نفر روز در کل استان است که بیشتر از جامعه هدف جوامع محلی و بهره‌برداران خواهند بود. تاکنون، ۹۵۰ نفر روز آموزش محقق شده است و باید با شتاب بیشتری تا قبل از فرا رسیدن اوج گرما، مابقی برنامه هدف‌گذاری شده محقق شود.
تجهیز یگان حفاظت و نقش سامانه ۱۵۰۴
در بحث اطفاء حریق، یگان حفاظت منابع طبیعی تجهیزات خود را به روز کرده و توزیع مناسب آن در شهرستان‌ها را انجام داده است. همچنین، نقاط بحرانی شناسایی شده‌اند تا در صورت بروز آتش‌سوزی، واکنش سریع‌تر و موثرتری صورت گیرد.
سامانه تلفنی ۱۵۰۴ به عنوان سامانه یگان حفاظت منابع طبیعی به صورت ۲۴ ساعته آماده دریافت گزارشات مردمی و حریق‌های احتمالی در عرصه‌های منابع طبیعی است. مشعریان از مردم درخواست کرد که در صورت مشاهده حریق، حتماً آدرس و زمان دقیق آن را اعلام کنند، چرا که آدرس دقیق نقش موثری در حضور در اسرع وقت یگان حفاظت منابع طبیعی در منطقه مورد نظر خواهد داشت.
درس‌هایی از سال گذشته و گسترش همیاران طبیعت
رئیس اداره آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری همدان یادآور شد که در سال گذشته، ۶۰۰ هکتار آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی استان رخ داد. این افزایش آتش‌سوزی‌ها به دلیل بارش‌های خوب بهار سال گذشته و رشد بالای پوشش گیاهی در سطح استان بود که زمینه را برای گسترش حریق فراهم کرد.
هم‌اکنون، تعداد همیاران طبیعت در استان همدان بیش از ۱۵ هزار نفر است. برای سال جاری، جذب ۵ تا ۶ هزار نفر همیار طبیعت جدید پیش‌بینی شده است که با تحقق این هدف، تعداد اعضای همیاران طبیعت در استان به ۲۰ هزار نفر افزایش خواهد یافت. این شبکه بزرگ از داوطلبان، سرمایه‌ای ارزشمند برای حفاظت از منابع طبیعی استان محسوب می‌شود.
این اقدامات جامع و هماهنگ، نشان‌دهنده عزم جدی استان همدان برای حفاظت از منابع طبیعی و کاهش خسارات ناشی از آتش‌سوزی‌ها است. با توجه به افزایش دما و خشکی هوا در فصول گرم، نقش مشارکت مردمی و آگاهی‌رسانی بیش از پیش پررنگ می‌شود. به نظر شما، چقدر آموزش و مشارکت جوامع محلی می‌تواند در کاهش آتش‌سوزی‌های جنگلی و مرتعی موثر باشد؟
