اخرین بروزرسانی در تاریخ مرداد 28, 1404 توسط سارا اوحدی
نشریه معتبر ایندیوایر اخیراً فهرستی از ۱۰۰ فیلم برتر دهه ۱۹۷۰ میلادی را منتشر کرده که در آن نام فیلم «شطرنج باد» ساخته محمدرضا اصلانی، کارگردان برجسته ایرانی، در رتبه ۳۴ قرار گرفته است. این انتخاب، جایگاه سینمای ایران را در میان آثار شاخص و جریانساز جهانی تثبیت کرده و توجه منتقدان بینالمللی را به یکی از آثار کلاسیک ایرانی جلب کرده است.
حضور افتخارآمیز سینمای ایران در جمع بزرگان
فیلم «شطرنج باد» محصول سال ۱۳۵۵ (۱۹۷۶) به نویسندگی و کارگردانی محمدرضا اصلانی و تهیهکنندگی بهمن فرمانآرا، با بازی هنرمندانی چون فخری خوروش، محمدعلی کشاورز، اکبر زنجانپور و حمید طاعتی، یکی از آثار متفاوت و پیشرو سینمای ایران محسوب میشود. این فیلم که در زمان تولید خود با استقبال محدودی مواجه شد، در سالهای اخیر با نسخه مرمتشدهاش در جشنوارههای بینالمللی به نمایش درآمده و مورد تحسین قرار گرفته است.
قرار گرفتن «شطرنج باد» در کنار آثار کارگردانان بزرگی چون فرانسیس فورد کاپولا، استنلی کوبریک، ریدلی اسکات، ورنر هرتزوگ، اورسن ولز و اینگمار برگمان، نشاندهنده ارزش هنری و روایی این فیلم در سطح جهانی است.
انتخابهای شاخص در صدر فهرست
در صدر این فهرست، فیلم «اینطور چیزها» (All That Jazz) ساخته باب فاسی در رتبه اول قرار گرفته است. پس از آن، آثاری چون «سالو یا ۱۲۰ روز در سودوم» از پازولینی، «ژان دیلمان» از شانتال آکرمن، «پدرخوانده» و «پدرخوانده ۲» از کاپولا، «بیگانه» از ریدلی اسکات و «آگوییره، خشم خدا» از ورنر هرتزوگ، رتبههای دوم تا هفتم را به خود اختصاص دادهاند.
این فهرست نهتنها شامل آثار جریانساز و شناختهشدهای چون «راننده تاکسی»، «جنگ ستارگان»، «جنگیر» و «آروارهها» است، بلکه فیلمهایی کمتر دیدهشده اما تأثیرگذار از سینماگران مستقل و تجربی نیز در آن جای گرفتهاند.
اهمیت فرهنگی و هنری این انتخاب
قرار گرفتن یک فیلم ایرانی در میان ۱۰۰ اثر برتر دهه ۱۹۷۰، آن هم در رتبهای قابل توجه، نشاندهنده ظرفیتهای بالای سینمای ایران در عرصه جهانی است. «شطرنج باد» با روایت پیچیده، فضاسازی منحصربهفرد و نقد اجتماعی عمیق، توانسته جایگاهی در کنار آثار کلاسیک سینمای جهان پیدا کند.
این انتخاب میتواند نقطه عطفی برای بازنگری در آثار کلاسیک ایرانی و معرفی آنها به نسل جدید مخاطبان داخلی و خارجی باشد. همچنین فرصتی فراهم میآورد تا سینمای ایران بیش از پیش در فهرستهای معتبر جهانی دیده شود و مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
در نهایت، حضور «شطرنج باد» در این فهرست، نهتنها افتخاری برای سینمای ایران است، بلکه یادآور این نکته مهم است که آثار هنری با کیفیت، حتی پس از گذشت دههها، میتوانند دوباره کشف شوند و بدرخشند. این موفقیت، انگیزهای برای حفظ، مرمت و معرفی آثار ارزشمند گذشته به جهان امروز خواهد بود.