تازهترین گزارش کارشناسان محیط زیست از وقوع شدیدترین پدیده سفیدشدگی مرجانها در سطح کره زمین خبر میدهد. این رویداد بیسابقه که بیش از ۸۰ درصد از صخرههای مرجانی، این اکوسیستمهای ارزشمند دریایی را تحت تاثیر قرار داده، آنها را در آستانه تبدیل شدن به «سرزمینی ناشناخته» قرار داده است.
بر اساس دادههای منتشر شده توسط سازمان دیدهبان مرجانی دولت ایالات متحده، از زمان آغاز این پدیده اقلیمی جهانی در ژانویه ۲۰۲۳، صخرههای مرجانی در دستکم ۸۲ کشور و منطقه، دمایی بالاتر از حد تحمل را تجربه کردهاند که منجر به سفید شدن آنها شده است.
صخرههای مرجانی که به دلیل تنوع زیستی بالای خود و پشتیبانی از حدود یک سوم از کل گونههای دریایی و همچنین معیشت یک میلیارد نفر، به «جنگلهای بارانی دریا» شهرت دارند، اکنون با تهدیدی جدی روبرو هستند. افزایش دمای بیسابقه اقیانوسها در سراسر اقیانوس آرام، اطلس و هند، آسیبهای جبرانناپذیری به مرجانها وارد کرده و بسیاری از آنها را نابود کرده است.
دکتر درک مانزلو، مدیر سازمان دیدهبان صخرههای مرجانی در این زمینه هشدار داد: «حتی صخرههایی که دانشمندان آنها را به عنوان پناهگاههایی در برابر افزایش دمای اقیانوس در نظر گرفته بودند نیز دچار سفیدشدگی شدهاند.»
بنا بر گزارشها، بسیاری از مناطق در سالهای اخیر بارها شاهد پدیده سفیدشدگی مرجانها بودهاند. از جمله بزرگترین سیستم صخرههای مرجانی جهان، یعنی دیواره بزرگ مرجانی استرالیا، که مقامات این کشور هفته گذشته ششمین رویداد سفیدکننده گسترده را تنها در ۹ سال اخیر اعلام کردند.
سایر صخرههای مرجانی استرالیا که در فهرست میراث جهانی یونسکو در امتداد ساحل نینگالو در غرب این کشور قرار دارند نیز در ماههای اخیر، بالاترین میزان تنش گرمایی را تجربه کردهاند.
دانشمندان در مناطق شمالی و مرکزی آمریکا، از جمله فلوریدا، کارائیب و مکزیک، از نخستین کسانی بودند که پس از افزایش بیسابقه دمای اقیانوسها در تابستان ۲۰۲۳ در نیمکره شمالی و مشاهده سفیدشدگی شدید، زنگ خطر را به صدا درآوردند.
اگر افزایش دما از حد مشخصی فراتر نرود، مرجانها ممکن است پس از سفیدشدگی بهبود یابند، اما بررسیهای انجام شده در ماههای پس از این رویداد، تصویری نگرانکننده از مرگ گسترده مرجانها را نشان میدهد. این فاجعه زیستمحیطی، آینده اکوسیستمهای دریایی و زندگی میلیونها انسان وابسته به آنها را در هالهای از ابهام فرو برده است.