اخرین بروزرسانی در تاریخ اردیبهشت 21, 1404 توسط سارا اوحدی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان لرستان، با هشدار نسبت به وضعیت بحرانی جنگل‌های زاگرس، خواستار تشکیل معاونتی مستقل برای این منطقه با محوریت لرستان شد. این درخواست در حالی مطرح می‌شود که بخش قابل توجهی از جنگل‌های بلوط زاگرس در این استان، در معرض نابودی قرار گرفته‌اند.
شیرزاد نجفی، در سخنانی که در روز یکشنبه (تاریخ دقیق سخنرانی در متن اصلی مشخص نیست، اما با توجه به تاریخ ۲۱ اردیبهشت در متن اصلی و عدم مشخص بودن سال، نمی‌توان تاریخ دقیق را ذکر کرد) مطرح شد، با اشاره به گستردگی یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتاری جنگل‌های بلوط در لرستان و جایگاه دوم این استان در ناحیه رویشی زاگرس از نظر سطح جنگل، از آفت‌زدگی بیش از ۵۰ هزار هکتار از این سرمایه طبیعی ابراز نگرانی کرد. او این وضعیت را نه یک آمار صرف، بلکه “فریاد خاموش درختانی” توصیف کرد که قرن‌ها حافظ خاک و آب این سرزمین بوده‌اند و عدم رسیدگی به آن، “مرگ زاگرس” را در پی خواهد داشت.
زاگرس در مرز نابودی؛ عوامل بحران‌زا
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان لرستان، عوامل متعددی را در بروز این بحران دخیل دانست و تصریح کرد که “زاگرس بزرگ امروز بیمار است.” به گفته وی، خشکسالی‌های مکرر، چرای بی‌رویه دام، قطع بی‌رویه درختان، آتش‌سوزی‌های گسترده و مکرر، شخم زدن زیر اشکوب جنگل، قطع درختان به طمع گسترش اراضی کشاورزی، اجرای پروژه‌های عمرانی غیر اصولی، شیوع آفات و امراض، از بین رفتن سنجاب‌ها که نقش مهمی در بذرپاشی و تجدید حیات جنگل دارند و ده‌ها عامل دیگر، در کنار بی‌توجهی به هشدارهای زیست‌محیطی، اکوسیستم زاگرس را به نقطه “شکست و مرز نابودی” رسانده است.
نجفی، آفت “لورانتوس” را تنها یک انگل ندانست، بلکه آن را “نشانه تب بالای زاگرس” قلمداد کرد. او تاکید کرد که آفات همیشه در جنگل حضور دارند، اما زمانی که اکوسیستم ضعیف شود، این آفات خود را نشان می‌دهند و به بحران تبدیل می‌شوند.
اقدامات ناکافی و ضرورت رویکردی جامع
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، به اقدامات انجام شده برای مهار آفات، از جمله محلول‌پاشی در مناطق آلوده با امکانات محدود، اشاره کرد. اما با صراحت اذعان داشت که این اقدامات “مسکن موقتی” است و شبیه به “درمان سرطان با چسب زخم” است.
نجفی هشدار داد که تا زمانی که ریشه اصلی مشکل، یعنی “تضعیف اکوسیستم زاگرس” برطرف نشود، آفات مجدداً باز خواهند گشت. او پیش‌بینی کرد که با تکرار این روند، جنگل‌ها با آفات مخرب‌تری به نام “چوب‌خواران” مواجه خواهند شد که در آن صورت، هیچ راهی برای نجات باقی نخواهد ماند.
پیشنهاد تشکیل معاونت جنگل‌های زاگرس: گامی حیاتی برای حفظ میراث طبیعی ایران
با توجه به بحران فعلی و ابعاد گسترده آن، پیشنهاد مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان مبنی بر تشکیل معاونت جنگل‌های زاگرس با محوریت این استان، گامی حیاتی و ضروری به نظر می‌رسد. این معاونت می‌تواند با تجمیع امکانات، برنامه‌ریزی جامع و مدیریت یکپارچه، رویکردی علمی و پایدار برای حفاظت از این جنگل‌های ارزشمند در پیش گیرد و از نابودی بیشتر آن‌ها جلوگیری کند. اهمیت این موضوع با توجه به نقش حیاتی جنگل‌های زاگرس در حفظ تنوع زیستی، جلوگیری از فرسایش خاک، تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی و تثبیت ریزگردها، بیش از پیش آشکار می‌شود. بی‌توجهی به این هشدارها می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای محیط زیست و زندگی مردم منطقه به دنبال داشته باشد.
