By سارا اوحدی اخرین بروزرسانی در تاریخ آبان 19, 1404 توسط سارا اوحدی
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران وضع هوا از تداوم وخامت کیفیت هوا در بسیاری از مناطق کشور، به‌ویژه شهرهای صنعتی و پرجمعیت خبر داد و با توجه به پیش‌بینی‌ها، انتظار می‌رود پایداری جوی عامل اصلی افزایش غلظت آلاینده‌ها باشد. این وضعیت، نگرانی‌ها را در مورد سلامت شهروندان و چالش‌های زیست‌محیطی تشدید می‌کند.
آلودگی هوا و پایداری جوی؛ چشم‌انداز هفته پیش‌رو
صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران وضع هوا، با استناد به نقشه‌های همدیدی و پیش‌بینی‌های بلندمدت، چشم‌انداز جوی کشور در روزهای آتی را تشریح کرد. بر اساس این گزارش، دوشنبه (۱۹ آبان)، مناطق مرکزی، شرقی و جنوب شرقی کشور در ساعات بعد از ظهر شاهد افزایش سرعت وزش باد و در مواردی خیزش گردوخاک خواهند بود. این شرایط در روز سه‌شنبه (۲۰ آبان) عمدتاً به جنوب شرق کشور محدود می‌شود. اما نکته حائز اهمیت، تداوم آرامش و پایداری جوی در بیشتر مناطق کشور تا پایان روز پنجشنبه (۲۲ آبان) است. این پایداری جو، بستر مناسبی را برای تجمع و افزایش غلظت آلاینده‌های جوی فراهم می‌آورد که سلامت هوای شهرهای صنعتی و پرجمعیت را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد و عامل اصلی تداوم آلودگی هوا خواهد بود.
شهرهای صنعتی، کانون بحران آلودگی هوا
پیامد مستقیم و نگران‌کننده این پایداری جوی، تشدید معضل آلودگی هوا در کلان‌شهرها و شهرهای صنعتی کشور است. این وضعیت به‌ویژه در ساعات اولیه صبح که پدیده وارونگی دما (اینورژن) تشدید می‌شود، نمود بیشتری پیدا می‌کند. در این شرایط، لایه‌های هوای سرد نزدیک به سطح زمین، آلاینده‌ها را به دام انداخته و مانع از پراکندگی و تهویه طبیعی آن‌ها می‌شوند. کارشناسان معتقدند تداوم این روند، می‌تواند منجر به افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی در میان اقشار آسیب‌پذیر، از جمله کودکان، سالمندان و بیماران زمینه‌ای شود.
در پایان هفته، یعنی روز جمعه (۲۳ آبان)، با تغییرات جزئی جوی، انتظار می‌رود در ارتفاعات زاگرس مرکزی و نواحی کوهستانی شمال غرب کشور، افزایش ابر، وزش باد و رگبارهای پراکنده آغاز شود که می‌تواند به بهبود نسبی کیفیت هوا در برخی مناطق منجر شود.
وضعیت آب و هوای تهران در میان تداوم آلودگی هوا
در پایتخت نیز، شرایط مشابهی پیش‌بینی شده است. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی در خصوص آب و هوای تهران برای دو روز آینده اعلام کرد:
سه‌شنبه (۲۰ آبان): آسمانی صاف همراه با غبار محلی، با حداقل دمای ۱۱ درجه سانتی‌گراد و حداکثر دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد.
چهارشنبه (۲۱ آبان): آسمان صاف تا قسمتی ابری همراه با غبار محلی، با حداقل دمای ۱۰ درجه سانتی‌گراد و حداکثر دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد.
این وضعیت حاکی از ادامه شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس در تهران است و لزوم رعایت توصیه‌های بهداشتی را دوچندان می‌کند تا از اثرات مخرب آلودگی هوا کاسته شود.
نوسانات دمایی در کشور: از گرمای بندرعباس تا سرمای شهرکرد
در کنار مسائل مربوط به آلودگی هوا، نوسانات دمایی نیز در نقاط مختلف کشور قابل توجه است. آقای ضیائیان اشاره کرد که در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه (۲۰ و ۲۱ آبان)، بندرعباس با بیشینه دمای ۳۵ درجه سانتی‌گراد، گرمترین مرکز استان کشور خواهد بود. در مقابل، شهرکرد با کمینه دمای ۴- تا ۵- درجه سانتی‌گراد، عنوان سردترین مرکز استان را به خود اختصاص خواهد داد که نشان‌دهنده گستره تنوع اقلیمی ایران و تفاوت‌های فاحش دمایی در بازه زمانی مشابه است.
توصیه‌های ضروری در مواجهه با آلودگی هوا
با توجه به تداوم آلودگی هوا، به‌ویژه در شهرهای صنعتی و پرجمعیت، رعایت نکات زیر برای حفظ سلامت شهروندان توصیه می‌شود:
کاهش ترددهای غیرضروری: افراد حساس، کودکان و سالمندان تا حد امکان از منزل خارج نشوند و در صورت لزوم، حداقل زمان را در فضای باز سپری کنند.
استفاده از ماسک: در صورت لزوم خروج از منزل، از ماسک‌های تنفسی مناسب (مانند N95) استفاده شود تا تنفس ذرات معلق کمتر صورت گیرد.
عدم فعالیت‌های ورزشی سنگین در فضای باز: این فعالیت‌ها در شرایط آلودگی هوا می‌تواند آسیب‌های جدی به ریه‌ها و سیستم قلبی-عروقی وارد کند.
نوشیدن مایعات فراوان: به دفع سموم و آلاینده‌ها از بدن کمک کرده و مجاری تنفسی را مرطوب نگه می‌دارد.
تغذیه مناسب: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه حاوی آنتی‌اکسیدان (مانند ویتامین C و E) توصیه می‌شود که به تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند.
مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم: در صورت بروز تنگی نفس، سرفه، سردرد یا هرگونه ناراحتی تنفسی، سریعاً به مراکز درمانی مراجعه شود.
این پیش‌بینی‌ها، که بر اساس گزارش ایسنا تا ۸۰ درصد در بازه زمانی یک هفته‌ای از دقت برخوردارند، اهمیت توجه به هشدارهای هواشناسی و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا و حفظ سلامت عمومی را بیش از پیش نمایان می‌سازند.
مطالب مرتبط
- سایه سنگین آلودگی هوا بر خوزستان؛ سه شهر در وضعیت بحرانی “بنفش”
- هشدار هواشناسی: وزش باد شدید و گردوخاک آسمان شرق هرمزگان را در بر می‌گیرد
- اجرای طرح کارورزی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و مشوق بیمه کارفرمایی در لرستان
- دانشگاه پیام‌نور پس از ۴۰ سال؛ مسیر آینده بزرگ‌ترین دانشگاه دولتی کشور