By سارا اوحدی اخرین بروزرسانی در تاریخ شهریور 13, 1404 توسط سارا اوحدی
آمار اصلاح‌شده و ضرورت شفافیت
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، ضمن تأکید بر کم‌آبی شدید امسال، مصرف واقعی آب در بخش کشاورزی را حدود ۴۵ میلیارد مترمکعب اعلام کرد؛ رقمی که به‌مراتب پایین‌تر از اظهارات رایج راستی‌آزمایی نشده (۸۰–۹۰ درصد منابع آبی) است. او توضیح داد طبق تکلیف قانون برنامه هفتم، وزارت نیرو ملزم بود سالانه حدود ۷۷ میلیارد مترمکعب آب به کشاورزی اختصاص دهد، اما سهم واقعی به کمتر از ۴۳ میلیارد مترمکعب رسید. این شکاف، نشان‌دهنده نیاز فوری به مستندسازی مصرف و ترسیم نقشه راه برای توزیع عادلانه و بهینه منابع آبی است.
عملکرد و دستاوردهای یک ساله
با وجود محدودیت بودجه و تنگنای منابع، بخش کشاورزی توانست:
- از رشد منفی ۲.۴ درصد به رشد مثبت ۳.۲ درصد برسد
- صادرات ارزش‌افزوده‌دار محصولات کشاورزی را ۳۲ درصد افزایش دهد و واردات را ۶ درصد کاهش دهد
- تراز تجاری کشاورزی را از منفی ۱۱ میلیارد دلار به منفی ۸ میلیارد دلار بهبود بخشد
- تولید شکر را ۲۸ درصد و میوه‌های گرمسیری را ۵۴ درصد ارتقا دهد
این روند در چهارماهه نخست امسال نیز با ۱۱ درصد رشد صادرات، ادامه یافت و بخش کشاورزی همچنان پیشتاز صادرات غیرنفتی باقی ماند.
نوآوری‌ها و سیاست‌های تسهیل‌گر
ارسال بیش از ۸۰ درصد مجوزهای دامداری‌های کوچک به‌صورت برخط و کاهش استعلام‌ها از ۱۷ مورد به تنها یک مورد، همراه با بسته‌های تشویقی برای تأسیس گلخانه‌های کم‌مصرف آب، نشانه حرکت وزارت جهاد کشاورزی به سمت دیجیتال‌سازی و تسهیل سرمایه‌گذاری است.
توانمندسازی کشاورزان
- سامانه پایش الگوی کشت و اطلاع‌رسانی گسترده از سطح ملی تا روستا
- حمایت مالی برای تجهیز مزارع به سیستم‌های قطره‌ای و هوشمند
- تشویق کشت محصولات سازگار با اقلیم هر منطقه
الگوی کشت و امنیت غذایی
وزیر جهاد کشاورزی به تجربه مازاد تولید پیاز اشاره کرد تا نشان دهد بدون تنظیم زمان‌بندی کاشت و تنظیم بازار صادراتی، محصولات کشاورزی بی‌پشتیبان می‌مانند. او تأکید کرد که الگوی کشت نهایی پیش از اول مهر به استان‌ها ابلاغ می‌شود و خدمات حمایتی – از خرید تضمینی تا ارائه تسهیلات – بر مبنای آن خواهد بود.
در نهایت، نوری قزلجه امنیت غذایی را اولویتی راهبردی خواند که نه‌تنها سلامت و معیشت داخلی را تضمین می‌کند، بلکه در عرصه جهانی به‌مثابه ابزاری سیاسی و حقوق بشری نیز مطرح است. او با رد آمارهای اغراق‌آمیز درباره سهم آب در کشاورزی، بر ضرورت مدیریت یکپارچه منابع آب و برقراری توازن میان مصارف شرب، صنعتی و کشاورزی تأکید کرد تا ظرفیت‌های تولیدی با کمترین پتانسیل زیان‌محیطی حفظ شود.