By سارا اوحدی اخرین بروزرسانی در تاریخ مهر 30, 1404 توسط سارا اوحدی
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران با اشاره به مشکلات جدی پیش‌روی فعالان این حوزه تأکید کرد که صادرات زعفران ایران به دلیل تحریم‌ها، نوسانات ارزی و تصمیمات غیرکارشناسی با افت چشمگیری مواجه شده و جایگاه جهانی این محصول استراتژیک در حال تضعیف است.
چالش‌های اصلی صادرات زعفران ایران
غلامرضا میری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران، در گفت‌وگویی با بیان اینکه تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی مانع اصلی تجارت بین‌المللی هستند، افزود: در شرایطی که دسترسی به نظام بانکی جهانی محدود است، صادرکنندگان نمی‌توانند مبادلات مالی خود را به‌صورت مستقیم انجام دهند.
او همچنین به مشکلات داخلی اشاره کرد و گفت: الزام به بازگشت ارز صادراتی با نرخ دولتی، افزایش نرخ پایه گمرکی، نبود سیاست واحد و ورود افراد فاقد تعهد اخلاقی به بازار، از دیگر عواملی است که صادرات زعفران ایران را با بحران مواجه کرده است.
کاهش صادرات زعفران با وجود افزایش بازارهای هدف
طبق آمار گمرک، ایران در سال‌های گذشته توانسته بود حدود ۳۲۵ تن زعفران را به ۴۷ کشور صادر کند. اما در سال ۱۴۰۳ با وجود افزایش تعداد کشورهای واردکننده به ۷۱ کشور، میزان صادرات به ۲۱۴ تن کاهش یافت. این در حالی است که ظرفیت واقعی صادرات زعفران ایران باید حدود ۵۰۰ تن باشد.
قاچاق زعفران و تهدید برند ایرانی
میری هشدار داد: در شرایطی که صادرکنندگان قانونی با محدودیت‌های متعدد مواجه‌اند، قاچاقچیان و فرصت‌طلبان با عرضه زعفران بی‌کیفیت یا تقلبی به بازارهای جهانی، اعتبار برند ایرانی را خدشه‌دار می‌کنند. این روند می‌تواند جایگاه تاریخی زعفران ایران را در بازارهای بین‌المللی تضعیف کند.
راهکارهای پیشنهادی برای تقویت صادرات زعفران
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران راهکارهای بازگشت ایران به جایگاه اصلی خود در بازار جهانی را چنین برشمرد:
- اجازه فروش ارز حاصل از صادرات به نرخ روز بازار و ایجاد سازوکار حواله ارزی برای واردکنندگان مجاز
- ارائه تسهیلات ویژه به صادرکنندگان برای واردات کالا و کاهش فشارهای مالیاتی و گمرکی
او تأکید کرد که این اقدامات می‌تواند مانع قاچاق زعفران شود و از عرضه محصولات بی‌کیفیت در بازارهای هدف جلوگیری کند.
ضرورت تمرکز مدیریت زعفران در خراسان رضوی
میری با اشاره به اینکه بیش از ۷۵ درصد تولید جهانی زعفران و ۹۰ درصد صادرات ایران از خراسان رضوی انجام می‌شود، خواستار تفویض اختیار تصمیم‌گیری‌های کلان این محصول به استان شد. به گفته او، تمرکز مدیریت در خراسان رضوی می‌تواند به اتخاذ تصمیمات واقع‌بینانه‌تر و متناسب با شرایط میدانی منجر شود.
جشنواره روز ملی زعفران و فرصت‌های پیش‌رو
او همچنین بر اهمیت برگزاری جشنواره روز ملی زعفران تأکید کرد و گفت: این رویداد فرصتی است تا کاستی‌های تولید و صادرات بررسی و برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای ارتقای جایگاه زعفران ایران تدوین شود.
با وجود چالش‌های متعدد، کارشناسان معتقدند که با اصلاح سیاست‌های ارزی و تجاری، تقویت برند ایرانی و جلوگیری از قاچاق، می‌توان صادرات زعفران ایران را به مسیر اصلی بازگرداند و جایگاه تاریخی این محصول ارزشمند را در بازارهای جهانی تثبیت کرد.