اخرین بروزرسانی در تاریخ مهر 30, 1404 توسط سارا اوحدی
پروندههای اخیر ستاد دیه آذربایجان شرقی نشان میدهد که زنان بدهکار چک، اغلب قربانی اعتماد به همسران خود شدهاند؛ زنانی که بدون آگاهی از تبعات حقوقی، تنها برای کمک به همسرانشان دستهچک گرفتهاند و حالا پشت میلههای زندان روزگار میگذرانند.
وقتی یک امضا سرنوشت را تغییر میدهد
بسیاری از این زنان نه تاجر بودهاند و نه اهل ریسک اقتصادی. آنها خانهدارانی هستند که به اصرار همسر، دستهچک به نام خود گرفتهاند تا مشکلات مالی خانواده را حل کنند. اما با برگشت خوردن چکها، قانون تنها صادرکننده را مسئول میداند و همین موضوع، زنان را روانه زندان کرده است.
یکی از این زنان متولد ۱۳۷۰ میگوید: «فکر میکردم با امضا کردن دستهچک به همسرم کمک میکنم، اما حالا من در زندانم و او بیرون است. فرزندم بیپناه مانده و هیچوقت تصور نمیکردم محبت چنین بهایی داشته باشد.»

روایت مادرانی که قربانی اعتماد شدند
در میان این پروندهها، داستان مادر جوانی بیش از همه تلخ است. او برای آزادی همسرش که به دلیل بدهی زندانی شده بود، چکی به برادر شوهرش داد. اما پس از آزادی، همسرش نهتنها بدهی را پرداخت نکرد، بلکه از او جدا شد. حالا این زن به خاطر همان چک در زندان است و فرزندانش نزد پدربزرگ و مادربزرگ زندگی میکنند.
هشدار ستاد دیه درباره چکهای بدون آگاهی
رسول تقیپور، مدیر ستاد دیه آذربایجان شرقی، با ابراز نگرانی از افزایش چنین پروندههایی گفت: «در یک ماه گذشته پنج پرونده مشابه داشتیم. بسیاری از زنان بدون اطلاع از ماهیت حقوقی چک، تنها به دلیل اعتماد به همسر، دستهچک گرفتهاند و حالا در زندان هستند.»
او تأکید کرد: بانکها باید هنگام صدور دستهچک سختگیرانهتر عمل کنند و زنان نیز باید بدانند که صدور چک به معنای تعهد و مسئولیت کامل است.
قانون چک؛ بیتفاوت به نیت و احساس
مطابق قانون جدید صدور چک، تنها امضاکننده مسئول پرداخت وجه است. قانون نه نیت خیر را میشناسد و نه روابط خانوادگی را. همین موضوع باعث شده زنانی که حتی از معامله سودی نبردهاند، با بدهیهای سنگین و حکم حبس روبهرو شوند.
ضرورت آموزش حقوقی برای زنان
مسئولان ستاد دیه تأکید دارند که افزایش آگاهی حقوقی زنان میتواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند. هدف، بیاعتمادی در خانواده نیست، بلکه حفاظت از زنان در برابر پیامدهای حقوقی ناآگاهی است.
- آگاهی از قوانین چک و تعهدات مالی
- دقت در امضا و پذیرش مسئولیتهای حقوقی
یک امضا، مرز میان آزادی و زندان
پروندههای اخیر نشان میدهد که تنها یک امضا میتواند زندگی زنان را دگرگون کند. دستهچکی که قرار بود ابزار کمک باشد، امروز برای بسیاری از آنان سند زندان شده است. شاید زمان آن رسیده که پیش از هر امضا، مکثی جدی کنیم؛ زیرا گاهی یک امضا، مرز میان آزادی و اسارت است.