By سارا اوحدی اخرین بروزرسانی در تاریخ شهریور 26, 1404 توسط سارا اوحدی
خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، در تازه‌ترین اظهارات خود بر لزوم تشکیل «ناتوی اسلامی» تأکید کرد و این طرح را پاسخ منطقی به چالش‌های امنیتی و ژئوپلیتیک امروز جهان اسلام دانست. او با اشاره به تجاوز اخیر اسرائیل به قطر و نقش پررنگ آمریکا در چراغ‌سبز دادن به این عملیات، از مسلمانان خواست تا «دشمنان دوست‌نما» را شناسایی کنند و در یک جبهه مشترک برای حفاظت از مرزها و منافع خود متحد شوند.
ریشه‌ها و دلایل پیشنهادی
آصف معتقد است که تجربه‌های تاریخی ــ از حضور اسامه بن‌لادن به‌عنوان «محصول» عملیات امنیتی آمریکا در دهه‌های گذشته تا مداخله‌های نظامی در سوریه ــ نشان می‌دهد واشینگتن همواره از ابزار گروه‌های نیابتی و تغییر حکومت‌ها برای تأمین منافع خود استفاده کرده است. در عین حال، او تغییر نگرش افکار عمومی در غرب نسبت به رژیم اسرائیل را نشانه‌ای از ظرفیت فشار مردمی و سیاسی می‌داند که می‌تواند پایه‌گذار یک معادله امنیتی جدید میان کشورهای اسلامی باشد.
اجزا و ساختار پیشنهادی
برای عملیاتی شدن ایده «ناتوی اسلامی»، وزیر دفاع پاکستان موارد زیر را حیاتی می‌داند:
- توافق بر خط‌مشی دفاعی مشترک با تمرکز بر مقابله با تجاوزگری‌های فرامرزی
- ایجاد کمیته‌ای دائمی برای هماهنگی اطلاعاتی و برنامه‌ریزی نظامی میان اعضا
در کنار این دو اصل، او پیشنهاد کرده است که ائتلاف مذکور:
- هرگز با هدف خصومت علیه کشور یا بلوکی خاص شکل نگیرد، بلکه صرفاً به‌عنوان سازوکاری دفاعی و بازدارنده فعالیت کند.
- بر مشارکت فعال همه کشورهای عضو در تأمین مالی، آموزش نیروی انسانی و تبادل تجربه‌های فنی متکی باشد.
چشم‌انداز و موانع پیش‌رو
با وجود این‌که برخی سران و تحلیلگران سیاسی از طرح «ناتوی اسلامی» استقبال کرده‌اند، چالش‌های عمده‌ای نیز بر راه تحقق آن قرار دارد؛ از اختلافات سیاسی-مذهبی میان کشورهای منطقه تا وابستگی‌های امنیتی سنتی به قدرت‌های فرامنطقه‌ای. اگر این موانع با دیپلماسی هوشمندانه و تضمین منافع متقابل کشورها پشت سر گذاشته شود، ائتلاف جدید می‌تواند به نقطه عطفی در امنیت جمعی مسلمانان تبدیل شود.