By سارا اوحدی اخرین بروزرسانی در تاریخ آبان 11, 1404 توسط سارا اوحدی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور اعلام کرد که مجموع قراردادهای ساخت بار اول تا سال گذشته به حدود ۳۰۰ میلیون دلار رسیده است؛ رقمی که تنها در بخش صنعت نفت، معادل ۲۰۰ میلیون دلار و برابر با کل عملکرد چهار سال گذشته بوده است. این آمار نشان‌دهنده جهش جدی در اعتماد به توان داخلی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است.
ضرورت تغییر نگرش برای حمایت از تولید داخل
دکتر حسین افشین در حاشیه نمایشگاه «فر ایران» تأکید کرد: کشورهای موفق در مسیر توسعه، پیش از بروز بحران به محصولات داخلی خود اعتماد کرده‌اند و به شرکت‌هایشان فرصت آزمون و حتی شکست داده‌اند. در حالی‌که در ایران، معمولاً اعتماد به تولید داخل زمانی شکل می‌گیرد که واردات دشوار یا غیرممکن شده است؛ رویکردی که هزینه‌های چندبرابری به کشور تحمیل می‌کند.
ابزارهای قانونی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان
به گفته معاون علمی رئیس‌جمهور، کمیته‌ای در معاونت علمی تشکیل شده است که در صورت تولید باکیفیت و کافی یک محصول در داخل، امکان محدودسازی واردات یا تعرفه‌گذاری برای آن فراهم می‌شود. این اقدام به‌طور مستقیم در راستای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی شده است.
بیمه محصولات دانش‌بنیان و قراردادهای ساخت بار اول
افشین از طراحی سازوکاری مشترک با صندوق نوآوری و شکوفایی خبر داد که بر اساس آن، محصولات دانش‌بنیانی که برای نخستین‌بار تولید می‌شوند، بیمه خواهند شد. در این طرح، قراردادهای «ساخت بار اول» بدون تشریفات اداری و مناقصه منعقد می‌شود و دولت ریسک تولید را می‌پذیرد.
حمایت سه‌محوری از محصولات دانش‌بنیان
معاون علمی رئیس‌جمهور حمایت‌های این معاونت از شرکت‌های حاضر در نمایشگاه «فر ایران» را در سه محور اصلی تشریح کرد:
- توسعه و افزایش تولید محصولات فعلی شرکت‌ها
- تقویت زیرساخت‌های آزمایشگاهی و پژوهشی
- پشتیبانی از طرح‌های نو و توسعه محصولات جدید
وی تأکید کرد شرکت‌هایی که قصد گسترش فعالیت خود را دارند، در اولویت حمایت قرار خواهند گرفت.
هدف‌گذاری برای اعتماد پایدار به توان داخلی
افشین با اشاره به اینکه برخی شرکت‌های دانش‌بنیان ابتدا بازارهای بین‌المللی را هدف قرار می‌دهند، گفت: این موضوع ناشی از کمبود اعتماد داخلی به محصولات بومی است، در حالی‌که همان محصولات در خارج از کشور با استقبال مواجه می‌شوند. او افزود: هدف اصلی معاونت علمی، ایجاد اعتماد پایدار به توان داخلی و تبدیل شرکت‌های دانش‌بنیان به بازیگران اصلی اقتصاد کشور است؛ امری که تنها با تغییر نگرش مدیریتی و حمایت مؤثر در مراحل اولیه تولید محقق خواهد شد.
با انعقاد قراردادهای ۳۰۰ میلیون دلاری ساخت بار اول و رونمایی از ۸۰ محصول جدید، مسیر تازه‌ای برای تقویت اقتصاد دانش‌بنیان کشور ترسیم شده است؛ مسیری که می‌تواند وابستگی به واردات را کاهش داده و جایگاه ایران را در عرصه فناوری ارتقا دهد.