اخرین بروزرسانی در تاریخ مرداد 11, 1404 توسط سارا اوحدی
در هفته جهانی تغذیه با شیر مادر که امسال با شعار «تغذیه با شیر مادر، اولویت امروز، سلامت فردا» از ۱۰ تا ۱۶ مرداد در ایران برگزار میشود، متخصصان حوزه سلامت بار دیگر بر اهمیت این ماده حیاتی در رشد و سلامت نوزادان و مادران تأکید کردند.
دکتر فریبرز ایمانی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، در گفتوگویی به مناسبت این هفته، شیر مادر را کاملترین و سالمترین تغذیه برای نوزادان در دو سال اول زندگی دانست. او با اشاره به نقش حیاتی شیر مادر در کاهش مرگومیر کودکان زیر دو سال، گفت: سالانه حدود ۱.۵ میلیون کودک در جهان به واسطه تغذیه با شیر مادر از مرگ نجات پیدا میکنند.
آغوز؛ طلاییترین قطرات زندگی
ایمانی با اشاره به اهمیت شیر اولیه مادر که به «آغوز» معروف است، تأکید کرد: دریافت این شیر در ساعات نخست پس از تولد، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی نوزاد دارد. این اقدام معمولاً در بیمارستانهایی که به عنوان «دوستدار مادر و کودک» شناخته میشوند، انجام میشود.
فواید تغذیه با شیر مادر برای مادران
برخلاف برخی باورهای نادرست، شیردهی نه تنها برای کودک بلکه برای مادر نیز فواید قابل توجهی دارد. دکتر ایمانی توضیح داد: شیردهی موجب کاهش خونریزی پس از زایمان و کاهش احتمال ابتلا به سرطانهای سینه و تخمدان میشود. همچنین برخلاف تصور رایج، شیردهی نه تنها باعث پوکی استخوان نمیشود، بلکه با افزایش جذب کلسیم و ویتامین D در بدن مادر، از آن پیشگیری میکند.
هزار روز طلایی؛ تغذیه از نطفه تا دو سالگی
به گفته این متخصص، تغذیه کودک در هزار روز نخست زندگی که از زمان تشکیل نطفه آغاز میشود، نقشی کلیدی در سلامت آینده او دارد. بخش عمده این دوره با تغذیه از شیر مادر سپری میشود و میتواند از بروز بسیاری از بیماریهای مزمن در بزرگسالی جلوگیری کند.
چالشهای طبیعی در آغاز شیردهی
ایمانی با اشاره به مشکلاتی که برخی مادران در آغاز شیردهی تجربه میکنند، گفت: درد، زخم سینه، بیماری مادر یا مصرف برخی داروها ممکن است مانعی برای شیردهی تلقی شود، اما این چالشها نباید باعث محروم شدن کودک از شیر مادر شود. همچنین در زایمانهای سزارین، به دلیل عدم ترشح طبیعی هورمونهای پرولاکتین و اکسیتوسین، فرآیند شیردهی ممکن است با تأخیر آغاز شود.
آموزش و حمایت؛ دو رکن اساسی برای موفقیت در شیردهی
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بر اهمیت آموزشهای تخصصی برای مادران شیرده تأکید کرد و گفت: مراکز بهداشت با ارائه مشاورههای لازم، به ویژه برای مادران شاغل، نقش مهمی در تسهیل فرآیند شیردهی ایفا میکنند. او همچنین آرامش روانی مادر را مهمترین عامل در کیفیت شیردهی دانست و افزود: حمایت خانواده، بهویژه همسر، و محیط کار نقش تعیینکنندهای در موفقیت این فرآیند دارد.

کیفیت شیر مادر؛ وابسته به ارتباط عاطفی نه تغذیه
در پایان، دکتر ایمانی به یکی از باورهای رایج اما نادرست اشاره کرد و گفت: کیفیت شیر مادر ارتباط مستقیمی با تغذیه او ندارد، بلکه بیشتر تحت تأثیر شرایط روانی و ارتباط عاطفی مادر با نوزاد است. حتی در صورت تغذیه نامناسب، بدن مادر از ذخایر خود برای تأمین مواد مغذی شیر استفاده میکند. با این حال، تغذیه مناسب برای حفظ سلامت مادر پس از شیردهی ضروری است.
تغذیه با شیر مادر نه تنها یک انتخاب بلکه یک سرمایهگذاری برای آینده سلامت کودک و مادر است؛ سرمایهای که با آموزش، حمایت و آگاهی میتوان آن را به بهترین شکل حفظ و تقویت کرد.